สัมภาษณ์และเรียบเรียงโดย
งานสื่อสารและขับเคลื่อนความรู้
ฝ่ายเผยแพร่เทคโนโลยีวัสดุ

เศรษฐกิจแบบเส้นตรง (Linear economy) ซึ่งเน้นการผลิต-บริโภค-ทิ้ง ได้สร้างผลกระทบเชิงลบต่อสิ่งแวดล้อม เพราะใช้ทรัพยากรอย่างไม่คุ้มค่า ทำให้เกิดขยะปริมาณมาก ทั้งยังแฝงต้นทุนการจัดการสิ่งแวดล้อมไว้ด้วย หลายประเทศทั่วโลกจึงให้ความสำคัญกับเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular economy) ซึ่งเน้นการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน

กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ (กพร.) กระทรวงอุตสาหกรรม มีนโยบายส่งเสริมเศรษฐกิจหมุนเวียน โดยมีภารกิจหลักคือการจัดหาและบริหารจัดการวัตถุดิบ ทั้งจากแหล่งแร่ธรรมชาติ และวัตถุดิบทดแทนที่ได้จากการรีไซเคิลขยะหรือของเสีย เพื่อให้การใช้ทรัพยากรเป็นไปอย่างคุ้มค่า เกิดประโยชน์และมูลค่าเพิ่มสูงสุด และลดของเสียให้เหลือน้อยที่สุด ช่วยเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันอย่างยั่งยืนให้แก่ผู้ประกอบการไทย

กพร. ได้ดำเนิน ‘โครงการพัฒนาและยกระดับสถานประกอบการอุตสาหกรรมเพื่อเชื่อมโยงสู่ตลาดเศรษฐกิจหมุนเวียนด้วยนวัตกรรมและเทคโนโลยี’ ซึ่งจะช่วยยกระดับผู้ประกอบด้วยเทคโนโลยีรีไซเคิล (Recycle) และอัปไซเคิล (Upcycle) โดยมีศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (เอ็มเทค) เป็นที่ปรึกษาโครงการ

บริษัท ไทยซิตริกแอซิด จำกัด เป็นบริษัทหนึ่งที่เข้าร่วมโครงการดังกล่าว บริษัทฯ เป็นผู้ผลิตและจัดจำหน่ายกรดมะนาวโดยมีเจ้าของกิจการเป็นคนไทย บริษัทฯ มีขีดความสามารถในการแข่งขันในตลาดใหม่ และมุ่งประยุกต์เทคโนโลยีเพื่อสร้างนวัตกรรมที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม โดยดำเนินธุรกิจแบบ Zero Waste ซึ่งมุ่งใช้ทรัพยากรให้เกิดประโยชน์สูงสุด ลดของเสีย และส่งเสริมการนำวัสดุพลอยได้ในกระบวนการผลิตกลับมาใช้ใหม่อย่างมีประสิทธิภาพ สอดคล้องกับแนวทางเศรษฐกิจหมุนเวียน

วัสดุพลอยได้ที่เกิดจากกระบวนการผลิตกรดมะนาวคือ ซิโตรยิปซัม (Citro-gypsum) บริษัทฯ  จึงต้องการพัฒนากระบวนการปรับปรุงซิโตรยิปซัมให้มีคุณภาพดีกว่าเดิม เพื่อนำไปใช้ในการผลิตผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น ยิปซัมบอร์ด แผ่นไฟเบอร์ซีเมนต์ และวัสดุก่อสร้าง นอกจากนี้ยังอาจนำไปใช้ทดแทนแร่ยิปซัมธรรมชาติที่คาดว่าจะขาดแคลนในอีก 30 ปีข้างหน้าได้อีกด้วย

ทีมวิจัยได้ลงพื้นที่เพื่อประเมินขอบเขตการพัฒนาและศึกษาบริบทที่เกี่ยวข้อง จากนั้นจึงกำหนดกลยุทธ์การดําเนินงาน โดยเสนอให้ปรับปรุงคุณภาพกากซิโตรยิปซัมด้วยวิธีทางกายภาพ ทางเคมี และทางความร้อน

ทีมวิจัยร่วมกับบริษัทฯ พัฒนาเทคโนโลยีเพื่อปรับปรุงคุณภาพซิโตรยิปซัมให้มีสมบัติใกล้เคียงกับยิปซัมธรรมชาติ มีรูปแบบพร้อมใช้งาน และใช้กับกระบวนการผลิตกรดมะนาวของบริษัทฯ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งนี้ บริษัทฯ สามารถปรับใช้เครื่องจักรและอุปกรณ์ที่มีอยู่ ไม่ต้องลงทุนซื้อใหม่

โครงการนี้ช่วยให้บริษัท ไทยซิตริกแอซิด จำกัด มีเทคโนโลยีปรับปรุงคุณภาพกากซิโตรยิปซัม ลดปริมาณและภาระในการจัดการกากซิโตรยิปซัม ทั้งยังมีรายได้เพิ่มขึ้นจากการจําหน่ายผลิตภัณฑ์ยิปซัมสังเคราะห์ นับเป็นการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าและเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันไปพร้อมกัน

สอบถามเพิ่มเติม:
คุณระพีพันธ์ ระหงษ์
งานประสานธุรกิจและอุตสาหกรรม ฝ่ายพัฒนาธุรกิจ
โทรศัพท์: 0 2564 6500 ต่อ 4789
อีเมล: rapeepr@mtec.or.th หรือ
คุณณัฐพงศ์ ณ ลำพูน
กองนวัตกรรมวัตถุดิบและอุตสาหกรรมต่อเนื่อง กพร.
โทรศัพท์ 0 2430 6842 ต่อ 4211
อีเมล: Nattapong_n@dpim.go.th