สวทช. ร่วมกับ สนอ. ส.อ.ท. จัด Innovation Tour เปิดมิติใหม่วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อความยั่งยืน ภายใต้แนวคิด “Net Zero-Waste-High-Value Food”

วันที่ 31 ตุลาคม 2568
ณ อุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย จ.ปทุมธานี

          สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ร่วมกับสถาบันนวัตกรรมเพื่ออุตสาหกรรม (สนอ.) สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย (ส.อ.ท.) จัดกิจกรรม Innovation NSTDA Tour เยี่ยมชมนวัตกรรมด้านสิ่งแวดล้อม การใช้ประโยชน์จากของเสีย และนวัตกรรมอาหารมูลค่าสูง เพื่อนำเสนอโซลูชันวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแบบครบวงจรที่พร้อมขับเคลื่อนนโยบายสำคัญของชาติสู่การปฏิบัติจริง

ดร.ศราวุธ เลิศพลังสันติ รองผู้อำนวยการ ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (เอ็มเทค) สวทช. กล่าวต้อนรับและเน้นบทบาทของ สวทช. ในฐานะหุ้นส่วนเชิงกลยุทธ์ของภาคอุตสาหกรรม (Strategic Partner) ที่ร่วมมือกับสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยผลักดันนวัตกรรมสู่การใช้งานจริง ผ่านแนวทาง Ecosystem Orchestration เพื่อสร้างผลลัพธ์เชิงเศรษฐกิจและสังคมอย่างเป็นรูปธรรม

คุณธนารักษ์ พงษ์เภตรา รองประธานสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย กล่าวถึงความท้าทายในการนำงานวิจัยไปใช้เชิงพาณิชย์ และแนะนำกองทุน Innovation One มูลค่า 1,000 ล้านบาท ที่สนับสนุนการลงทุนแบบ Matching Fund โดยไม่ถือหุ้นและไม่เรียกคืนเงินหากโครงการไม่สำเร็จ เพื่อลดความเสี่ยงและเร่งผลักดันการใช้เทคโนโลยีในภาคอุตสาหกรรม โดยยกตัวอย่างโจทย์เร่งด่วนด้าน Net Zero และ Waste Utilization เช่น การจัดการกากของแข็งและน้ำเสียจากโรงงานมันสำปะหลังและปาล์มน้ำมัน ซึ่งหากแปรรูปเป็นไบโอสติมูแลนท์ (Biostimulants) หรือวัสดุชีวภาพอื่น จะช่วยลดผลกระทบสิ่งแวดล้อมและสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจ

คุณระพีพันธ์ ระหงษ์ ผู้จัดการงานประสานธุรกิจและอุตสาหกรรม เอ็มเทค สวทช. นำเสนอนวัตกรรม End-of-Waste และ Waste Utilization ซึ่งเกิดจากการวิจัยต่อเนื่องยาวนานกว่า 10 ปี ภายใต้แนวทาง Frontier R&D มุ่งเปลี่ยนของเสียภาคอุตสาหกรรมเป็นวัตถุดิบหรือผลิตภัณฑ์มูลค่าสูง เช่น การพัฒนาวัสดุก่อสร้างรอบสอง ซึ่งสอดคล้องกับ Circular Economy และ End-of-Waste Policy

ดร.นงนุช พูลสวัสดิ์ ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัย สถาบันเทคโนโลยีและสารสนเทศเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน เอ็มเทค สวทช. กล่าวถึงบทบาทของ สวทช. ในฐานะผู้ให้บริการโครงสร้างพื้นฐานด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของประเทศ โดยพัฒนาฐานข้อมูล Life Cycle Inventory (LCA) Database ระดับประเทศที่มีคุณภาพทัดเทียมต่างประเทศ เพื่อคำนวณ Carbon Footprint และสนับสนุนภาคเอกชนรับมือมาตรการกีดกันทางการค้าที่มิใช่ภาษี เช่น CBAM

ด้าน High-Value Food ดร.อติกร ปัญญา ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยส่วนผสมฟังก์ชันและนวัตกรรมอาหาร ไบโอเทค สวทช. และ ดร.ชัยวุฒิ กมลพิลาส หัวหน้าทีมวิจัยวัสดุศาสตร์อาหาร เอ็มเทค สวทช. นำเสนอแพลตฟอร์ม “FoodSERP” ซึ่งทำหน้าที่เป็น One Stop Service ตั้งแต่การพัฒนาโจทย์ร่วมกับลูกค้าไปจนถึงการผลิตต้นแบบเพื่อการพาณิชย์ มุ่งพัฒนา Functional Food, Functional Ingredients, Alternative Protein และอาหารเฉพาะกลุ่ม พร้อมบริการวิเคราะห์ขั้นสูง เช่น ระบบย่อยอาหารจำลองและการทดสอบสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพ

ดร.นันทิยา วิริยบัณฑร ผู้อำนวยการฝ่ายสนับสนุนการสร้างนวัตกรรมภาคเอกชน (iTAP) สวทช. เน้นบทบาท iTAP ในฐานะกลไกหลักภาครัฐที่สนับสนุนให้ SME ไทยนำวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีไปใช้ในการพัฒนาธุรกิจ โดย iTAP ทำหน้าที่เป็น One Stop Service เชื่อมโยงผู้ประกอบการกับนักวิจัย ให้บริการตั้งแต่การให้คำปรึกษาเบื้องต้น การรับโจทย์และวิเคราะห์ปัญหา จนถึงการสนับสนุนงบประมาณย้อนหลังเพื่อให้โครงการเกิดผลลัพธ์ที่เป็นรูปธรรม

ผู้เข้าร่วมงานได้เยี่ยมชม Innovation Showcase 3 โซนหลัก ได้แก่ Net Zero, Waste Utilization และนวัตกรรมอาหารมูลค่าสูง ณ ลานนิทรรศการ สวทช. และในช่วงบ่ายได้เยี่ยมชมห้องปฏิบัติการเฉพาะทาง ได้แก่ โรงงานต้นแบบชีวกระบวนการ, ห้องปฏิบัติการวิจัยการนำส่งเพื่อผลิตภัณฑ์อาหารและอาหารสัตว์ฟังก์ชัน, ห้องปฏิบัติการพลังงานและเคมีชีวภาพ และห้องปฏิบัติการวิจัยนาโนเทคโนโลยีเพื่อสิ่งแวดล้อม

กิจกรรมครั้งนี้แสดงถึงพันธกิจของ สวทช. ในการเป็น Innovation Arm และ Strategic Partner ที่เชื่อมโยงองค์ความรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเข้ากับภาคเศรษฐกิจ โดยพร้อมให้บริการงานวิจัยและเทคโนโลยีเพื่อสนับสนุนผู้ประกอบการในการต่อยอดนวัตกรรมและสร้างความสามารถในการแข่งขันอย่างยั่งยืน ผ่านกลไกการถ่ายทอดเทคโนโลยี (From Lab to Market) ซึ่งเป็น ‘คำตอบ’ ที่สามารถสร้างผลกระทบและมูลค่าทางธุรกิจ ให้เกิดขึ้นจริงตามความต้องการของทุกภาคส่วน