อุตสาหกรรมไทยก้าวสู่เศรษฐกิจหมุนเวียนด้วยนวัตกรรมรีไซเคิลและอัปไซเคิล

สัมภาษณ์และเรียบเรียงโดย
งานสื่อสารและขับเคลื่อนความรู้
ฝ่ายเผยแพร่เทคโนโลยีวัสดุ

ประเทศไทยกำลังเร่งยกระดับอุตสาหกรรมตามแนวทางเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) ด้วยการใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมเพื่อบริหารจัดการทรัพยากรให้คุ้มค่า โดยเฉพาะการนำของเสียจากกระบวนการผลิตกลับมาใช้ทั้งการรีไซเคิล (Recycling) และการอัปไซเคิล (Upcycling) ตลอดจนมีการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจให้แก่วัตถุดิบ

โครงการ “พัฒนาและยกระดับสมรรถนะสถานประกอบการอุตสาหกรรมสู่ตลาดเศรษฐกิจหมุนเวียนด้วยนวัตกรรมและเทคโนโลยี” ภายใต้การสนับสนุนของ กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ (กพร.) กระทรวงอุตสาหกรรม เป็นหนึ่งในแนวทางสำคัญที่สอดคล้องกับนโยบาย BCG (Bio-Circular-Green Economy) ของรัฐบาล

ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (เอ็มเทค) สวทช. ทำหน้าเป็นที่ปรึกษาในโครงการดังกล่าว ทั้งยังมุ่งสร้างเครือข่ายความร่วมมือระหว่างภาครัฐ ภาคเอกชน และหน่วยงานวิจัย เพื่อพัฒนาอุตสาหกรรมไทยให้มีความยั่งยืน

ในปี พ.ศ. 2568 มีผู้ประกอบการ 7 รายที่ได้รับการคัดเลือกเข้าร่วมโครงการฯ ผู้ประกอบการเหล่านี้ได้ร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับนักวิจัยและหน่วยงานภาครัฐ พร้อมนำเทคโนโลยีวัสดุศาสตร์ไปใช้ในการยกระดับกระบวนการผลิตและเพิ่มมูลค่าวัสดุเหลือใช้

 กิจกรรมย่อยที่ได้ดำเนินการมีดังนี้

– การรีไซเคิลชิ้นงานโลหะผง จากของเสียสู่โอกาสใหม่ โดยบริษัท ไทยไฟน์ ซินเตอร์ จำกัด

– การปรับปรุงกระบวนการผลิตเพื่อลดการใช้ฟลักซ์ในเตา Rotary โดยบริษัท แคป โกลบอล อลูมิเนียม จำกัด

– การนำกากยิปซัมสังเคราะห์กลับมาใช้ในอุตสาหกรรมก่อสร้าง โดยบริษัท ไทยซิตริก แอซิด จำกัด

– คอนกรีตรักษ์โลก รีไซเคิลเถ้าลอยและเถ้าหนักจากชีวมวล สู่การผลิตคอนกรีตคาร์บอนต่ำ โดยบริษัทสยามคราฟท์อุตสาหกรรม จำกัด

– การรีไซเคิลกากอุตสาหกรรมเพื่อผลิตคอนกรีตบล็อก โดย หจก. เอ็ม อาร์.เซพพาเรทเตอร์

– เทคโนโลยีสกัดโครเมียมจากกากอุตสาหกรรม เพื่อนำไปผลิตวัสดุผงสีเซรามิก โดย บริษัท เขตประกอบการอุตสาหกรรมฟอกหนัง กม.34 จำกัด และบริษัท เคอร่าไทล์ เซรามิก จำกัด

ผลการดำเนินงานพบว่าทุกโครงการสามารถเพิ่มผลิตภาพ (productivity) และประสิทธิภาพ (efficiency) ของกระบวนการที่ได้รับปรับปรุงแล้วมากกว่า 17.5% สร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจประมาณ 46–74 ล้านบาทต่อปี และลดการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์กว่า 2,094 ตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่าต่อปี

โครงการฯ ยังมีแผนพัฒนาต่อเนื่อง โดยจะเปิดรับสมัครสถานประกอบการที่สนใจเข้าร่วมโครงการในเฟสต่อไปในช่วงต้นปีของทุกปี เพื่อยกระดับองค์ความรู้และถ่ายทอดแนวทางปฏิบัติให้ผู้ประกอบการสามารถนำเทคโนโลยีรีไซเคิลและอัปไซเคิลไปประยุกต์กับกระบวนการผลิตอื่นๆ รวมทั้งขยายเครือข่ายความร่วมมือระหว่างภาครัฐ ภาคเอกชน และหน่วยงานวิจัย เพื่อให้ตลาดเศรษฐกิจหมุนเวียนของไทยเติบโตอย่างยั่งยืน

สอบถามเพิ่มเติม:
คุณระพีพันธ์ ระหงษ์
งานประสานธุรกิจและอุตสาหกรรม ฝ่ายพัฒนาธุรกิจ
โทรศัพท์: 0 2564 6500 ต่อ 4789
อีเมล: rapeepr@mtec.or.th หรือ
คุณณัฐพงศ์ ณ ลำพูน
กองนวัตกรรมวัตถุดิบและอุตสาหกรรมต่อเนื่อง กพร.
โทรศัพท์ 0 2430 6842 ต่อ 4211
อีเมล: Nattapong_n@dpim.go.th